Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku - od rewolucji do dialogu

W sierpniu 1980 roku w Gdańsku rozpoczęła się rewolucja, która zmieniła oblicze Polski i Europy. Robotnicy Stoczni Gdańskiej pod wodzą Lecha Wałęsy wystąpili z 21 postulatami, domagając się wolności i sprawiedliwości.

Ich strajk wywołał falę solidarności w całym kraju i doprowadził do powstania pierwszego niezależnego związku zawodowego w bloku komunistycznym. Był to początek końca systemu totalitarnego i początek nowej epoki demokratycznej.

Na terenie dawnej stoczni, gdzie narodziła się Solidarność, powstało Europejskie Centrum Solidarności - instytucja kultury, która utrwala pamięć o tym historycznym sukcesie obywatelskim.

ECS to nie tylko muzeum, które prezentuje historię Solidarności i ruchów opozycyjnych w Europie Środkowo-Wschodniej. To także miejsce dialogu i inspiracji dla współczesnych obywateli, którzy chcą budować lepszy świat oparty na wartościach solidarności i demokracji.

W tym artykule opowiemy o historii i misji ECS, o jego architekturze i wystawach, o jego działalności edukacyjnej, naukowej i społecznej.

Zapraszamy do lektury!

Gdańsk to miasto o bogatej i burzliwej historii, które odegrało kluczową rolę w kształtowaniu losów Polski i Europy. To tutaj w sierpniu 1980 roku narodził się ruch Solidarności, który zapoczątkował falę przemian demokratycznych na naszym kontynencie.

To tutaj powstało Europejskie Centrum Solidarności - nie tylko muzeum upamiętniające te wydarzenia, ale też miejsce dialogu i inspiracji dla współczesnych obywateli. W tym artykule opowiemy o historii i misji tej wyjątkowej instytucji kultury, która łączy przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Zapraszamy do lektury!

Europejskie Centrum Solidarności (ECS) jest instytucją z siedzibą w Gdańsku, powołaną na podstawie umowy z dnia 8 listopada 2007 w sprawie utworzenia i prowadzenia wspólnej instytucji kultury pod nazwą Europejskie Centrum Solidarności, zawartej między Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Województwem Pomorskim, Miastem Gdańsk, Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym „Solidarność” i Fundacją Centrum Solidarności.

Celem działalności Centrum jest „upowszechnienie dziedzictwa „Solidarności” w Polsce i innych krajach oraz czynne uczestnictwo w budowie tożsamości europejskiej”.

Sercem nowej siedziby ECS jest wystawa stała, dedykowana historii Solidarności i ruchów opozycyjnych, które doprowadziły do przemian demokratycznych w całej Europie Środkowo-Wschodniej. Wystawa zajmuje powierzchnię blisko trzech tysięcy metrów kw. pierwszego i drugiego piętra. Do prezentacji wykorzystane są tradycyjne metody ekspozycyjne, ale i najnowsze rozwiązania technologiczne.

Zwiedzający obejrzą eksponaty historyczne, mają także dostęp do projekcji przestrzennych i elektronicznych, gdzie zgromadzone są fotografie, filmowe materiały archiwalne, dokumenty, mapy, biogramy, kalendaria, wycinki prasowe…

Europejskie Centrum Solidarności to jednak nie tylko muzeum dziedzictwa wolności i demokracji. To także ośrodek edukacyjny, centrum badawczo-naukowe, archiwum, biblioteka i mediateka. A wreszcie przestrzeń publiczna, miejsce spotkań obywateli, którzy czują się odpowiedzialni za rozwój demokracji.

W ECS organizowane są liczne wydarzenia kulturalne, społeczne i naukowe, takie jak konferencje, debaty, warsztaty, koncerty, festiwale czy wystawy czasowe. ECS współpracuje także z wieloma partnerami krajowymi i zagranicznymi, promując idee solidarności i demokracji w Europie i na świecie. ECS jest miejscem żywej pamięci i inspiracji dla wszystkich, którzy chcą poznawać historię i współtworzyć przyszłość.

Solidarność to nie tylko związek zawodowy i ruch społeczny, który zmienił oblicze Polski i Europy. To także dziedzictwo kulturowe i moralne, które inspiruje ludzi do dzisiaj. Jeśli chcesz poznać historię Solidarności i jej wpływ na przemiany demokratyczne w Europie Środkowej i Wschodniej, nie możesz pominąć wystawy stałej w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku.

To serce budynku ECS, które zajmuje niemal 3000 m kw. na pierwszym i drugim piętrze. Wystawa podzielona jest na siedem sal, które przeniosą cię w czasie i przestrzeni, od lat 70. XX wieku do dziś.

Wystawa stała ECS to nowoczesna ekspozycja o charakterze narracyjnym, która opowiada o historii Solidarności i ruchów opozycyjnych w Europie Środkowej i Wschodniej. Na wystawie zobaczysz ponad 1800 obiektów historycznych, dokumentów, fotografii, filmów i instalacji multimedialnych.

Zobaczysz też oryginalne tablice 21 postulatów, wpisane na listę UNESCO „Pamięć Świata”, oraz suwnicę Anny Walentynowicz, legendarnego symbolu walki o wolność i demokrację .

Wystawa stała ECS to miejsce refleksji nad znaczeniem dziedzictwa Solidarności dla współczesnego świata. Na wystawie poznasz ludzi i inicjatywy, które czerpią inspirację z idei solidarności i demokracji.

Wystawa stała ECS to niezapomniana podróż przez historię i teraźniejszość. To także zaproszenie do refleksji nad własnymi postawami i wartościami. To miejsce, gdzie możesz poczuć się częścią wielkiej społeczności ludzi wolnych i solidarnych.

Zapraszamy do odwiedzenia wystawy i dołączenia do tej społeczności!

Europejskie Centrum Solidarności to nie tylko muzeum i instytucja kultury, ale także wyjątkowy obiekt architektoniczny, który łączy w sobie symbolikę historyczną i nowoczesność formalną.

Znajduje się na terenie Stoczni Cesarskiej w Gdańsku, gdzie narodził się ruch Solidarności i gdzie rozegrały się kluczowe wydarzenia dla przemian demokratycznych w Polsce i Europie.

Budynek ECS zaprojektowała gdańska pracownia Fort, która wygrała międzynarodowy konkurs architektoniczny w 2007 roku. Architekci zainspirowali się krajobrazem stoczniowym i zastosowali stal i blachę jako główne materiały elewacyjne.

Surowość i prostota bryły nawiązuje do industrialnego charakteru miejsca, a jednocześnie budzi ciekawość przechodniów, według zamysłu architektów bryła budynku ma przypominać statek bedący w budowie.

Ściany budynku są nieco uniesione, tworząc szczeliny, przez które można zajrzeć do wnętrza. W ten sposób architekci chcieli zachęcić ludzi do odwiedzenia wystawy i poznania historii Solidarności.

Budynek ECSu ma kształt nieregularnego prostopadłościanu o zmiennej wysokości i ilości kondygnacji. Zajmuje powierzchnię ponad 19 tysięcy metrów kwadratowych i składa się z dwóch zasadniczych części: niższej południowej i wyższej północnej. W części południowej znajduje się główna ekspozycja muzealna, podzielona na siedem sal tematycznych.

W części północnej znajdują się sale konferencyjne, biblioteka, czytelnia, mediateka i biura.

Na dachu budynku znajduje się taras widokowy, z którego można podziwiać panoramę Gdańska.

Budynek ECSu jest zintegrowany z otaczającym go krajobrazem historycznym i kulturowym. Znajduje się tuż obok Pomnika Poległych Stoczniowców, którego krzyże są widoczne z sali Jana Pawła II. Znajduje się także na Drodze do Wolności, czyli ścieżce turystycznej prowadzącej przez najważniejsze miejsca związane z historią Solidarności.

W pobliżu budynku znajdują się także inne obiekty stoczniowe, takie jak brama nr 2, suwnica Anny Walentynowicz czy dźwig portowy.

Europejskie Centrum Solidarności to budynek o wyrazistej i odważnej architekturze, która nawiązuje do historii miejsca i idei solidarności. To także budynek nowoczesny i funkcjonalny, który służy edukacji i promocji wartości demokratycznych. To miejsce, które warto odwiedzić i poznać.

Stocznia Cesarska w Gdańsku to jedna z najstarszych i najważniejszych stoczni w Polsce i Europie. Jej historia sięga połowy XIX wieku, kiedy to Prusy zbudowały tu bazę swojej marynarki wojennej. Przez ponad 150 lat stocznia była świadkiem i uczestnikiem wielu wydarzeń historycznych i politycznych, które kształtowały losy Gdańska i całego kontynentu.

Początki stoczni sięgają 1844 roku, kiedy to administracja pruska wykupiła tereny po obu brzegach Martwej Wisły z przeznaczeniem na bazę marynarki wojennej. Początkowo nazywała się ona Królewską Bazą Korwet, a później Stocznią Królewską.

W 1871 roku, po zjednoczeniu Niemiec pod berłem cesarza Wilhelma I, stocznia zmieniła nazwę na Stocznia Cesarska (Kaiserliche Werft Danzig). Była to jedna z trzech głównych stoczni cesarskich w Niemczech, obok Kilonii i Wilhelmshaven.

Stocznia Cesarska była jednym z głównych ośrodków budowy okrętów wojennych dla niemieckiej floty cesarskiej. W czasie I wojny światowej zbudowano tu 46 okrętów podwodnych typu U-Boot.

Po upadku monarchii w Niemczech i zakończeniu I wojny światowej, stocznia znalazła się na terenie Wolnego Miasta Gdańska i została objęta zakazem Ligi Narodów produkcji materiałów wojennych na terenie miasta.

Po wybuchu II wojny światowej i wcieleniu Gdańska do III Rzeszy, stocznia została przejęta przez państwo pod nazwą Danziger Werft AG. W czasie wojny budowano tu głównie U-Booty (ogółem 42 okręty typu VIIC). W marcu 1945 roku Gdańsk został opanowany przez żołnierzy radzieckich.

Wyposażenie stoczni było w części uszkodzone na skutek działań wojennych i plądrowania, lecz już latem 1945 roku została przekazana władzom polskim i od lipca rozpoczęto tam prace.

Stocznia została przemianowana na Stocznię Nr 1. W październiku 1947 roku połączono ją ze Stocznią Nr 2 (dawną Stocznią Schichaua) i utworzono Stocznię Gdańską im. Lenina.

Stocznia Gdańska była miejscem narodzin ruchu Solidarności i walki o wolność i demokrację w Polsce i Europie. To tu odbyły się strajki robotnicze w sierpniu 1980 roku, które doprowadziły do podpisania porozumień gdańskich i powstania pierwszego niezależnego związku zawodowego w bloku komunistycznym.

To tu też ogłoszono stan wojenny w grudniu 1981 roku i to tu rozegrały się kolejne protesty i starcia z władzą w latach 80. To tu też powstał Pomnik Poległych Stoczniowców, który stał się symbolem ofiar i bohaterów walki o wolność.

Po upadku komunizmu w 1989 roku stocznia znalazła się w trudnej sytuacji ekonomicznej i społecznej. Przeżywała kryzysy, restrukturyzację, prywatyzację i zwolnienia. W 2007 roku została podzielona na dwie części: Stocznię Gdańską SA i Stocznię Gdańską „Remontową” SA.

W 2012 roku część terenu stoczniowego została przekazana ECS-owi które powstało jako muzeum i instytucja kultury upamiętniająca historię Solidarności i przemian demokratycznych w Europie.

Stocznia Cesarska w Gdańsku to miejsce o wielkim historycznym znaczeniu – od swoich początków w XIX wieku po pamiętne wydarzenia, które doprowadziły do upadku komunizmu w Europie Wschodniej.To także miejsce o bogatym dziedzictwie przemysłowym i kulturowym, które jest obecnie rewitalizowane i rozwijane. To miejsce, które warto odwiedzić i poznać.

ECS oferuje zwiedzanie wystawy stałej i czasowej, a także warsztaty, spotkania i konferencje.

Muzeum oferuje także audioprzewodniki w cenie 5 zł za sztukę. Audioprzewodniki są dostępne w języku polskim, angielskim, niemieckim, francuskim, hiszpańskim, włoskim i rosyjskim.

Muzeum jest czynne od wtorku do niedzieli w godzinach 10:00 - 18:00. W poniedziałki muzeum jest nieczynne. W każdą pierwszą sobotę miesiąca muzeum oferuje bezpłatne zwiedzanie wystawy stałej.

Parking jest czynny od wtorku do niedzieli w godzinach 9:00 - 19:00. W poniedziałki parking jest nieczynny.

Dojazd do ECS można zrealizować na różne sposoby: