Damian Brzeski
May 17, 20235 min
Updated: Nov 22, 2023
Je艣li szukasz miejsca, w kt贸rym mo偶esz odpocz膮膰 od zgie艂ku miasta, podziwia膰 pi臋kno przyrody i poczu膰 histori臋, Park Oliwski jest idealnym wyborem. Ten zabytkowy park, po艂o偶ony w gda艅skiej dzielnicy Oliwa, jest najstarszym ogrodem miejskim w Polsce i jednym z najpi臋kniejszych w Europie.
Znajdziesz tu nie tylko malownicze aleje, stawy i kwietniki, ale tak偶e wiele ciekawych atrakcji, takich jak Palmiarnia, Ogr贸d Botaniczny, Groty Szept贸w czy Pomnik Adama Mickiewicza.
W Parku Oliwskim mo偶esz r贸wnie偶 pos艂ucha膰 muzyki klasycznej na koncertach organizowanych w letnim sezonie lub podziwia膰 艣wi膮teczne iluminacje w zimie. Park Oliwski to miejsce, kt贸re zachwyca o ka偶dej porze roku i zaprasza do odkrywania jego tajemnic.
W tym artykule opowiemy Ci, co warto zobaczy膰 i zrobi膰 w tym niezwyk艂ym miejscu i dlaczego warto go odwiedzi膰.
Historia Parku Oliwskiego - spacer 艣ladami cysters贸w
Katedra Oliwska - nie tylko przepi臋kny ko艣ci贸艂
Palmiarnia - niestety ju偶 bez palmy
Zapraszam Ci臋 na spacer do Oliwy
Park Oliwski to zabytkowy gda艅ski park, kt贸rego pocz膮tki si臋gaj膮 XII wieku. To wtedy, w 1186 roku, do Oliwy przybyli Cystersi. Zakonnicy osiedlili si臋 nad Potokiem Oliwskim, przekszta艂caj膮c pokryte lasami tereny na sw贸j u偶ytek. W miar臋 up艂ywu czasu powstawa艂y zabudowania klasztorne i ogrody, kt贸re s艂u偶y艂y nie tylko celom gospodarczym, ale tak偶e kulturalnym i naukowym.
Opactwo oliwskie by艂o wa偶nym o艣rodkiem 偶ycia religijnego i politycznego w regionie. Tutaj odbywa艂y si臋 spotkania i rozmowy z wieloma wybitnymi osobisto艣ciami, takimi jak kr贸lowie Polski Zygmunt III Waza, W艂adys艂aw IV i Jan Kazimierz. Tutaj te偶 zosta艂 zawarty w 1660 roku historyczny Pok贸j Oliwski, ko艅cz膮cy wojny polsko-szwedzkie.
Nowego kszta艂tu nabra艂 park z inicjatywy opata oliwskiego - Jacka J贸zefa Rybi艅skiego, kt贸ry w latach 1754-1756 zbudowa艂 rokokowy pa艂ac z ogrodem o geometrycznej formie typowej dla ogrod贸w baroku.
Projekt nowego uk艂adu Parku Oliwskiego zosta艂 opracowany przez ogrodnika Hentschela, a wykonawstwo powierzono Kazimierzowi D臋bi艅skiemu z Kocka. Park otrzyma艂 uk艂ad przestrzenny oparty na dw贸ch niesymetrycznych osiach o r贸偶nej d艂ugo艣ci.
Inspiracj膮 nowego za艂o偶enia parku by艂y klasyczne ogrody francuskie architekta Andre de Le Notre, tw贸rcy ozdobnych ogrod贸w w Wersalu.
Przed frontem rezydencji opackiej utworzono parter kwiatowo-trawnikowy otwieraj膮cy si臋 w stron臋 du偶ego prostok膮tnego stawu usytuowanego prostopadle, wzd艂u偶 osi wschodnio-zachodniej.
Wzd艂u偶 tej samej osi powsta艂a Aleja Lipowa. Jej przed艂u偶eniem na wschodnim ko艅cu jest uj臋ty szpalerem drzew staw, kt贸ry przez d艂ugie lata tworzy艂 iluzj臋 zwan膮 Ksi膮偶臋cym Widokiem (optycznie staw 艂膮czy艂 si臋 z wodami odleg艂ej o kilka kilometr贸w Zatoki Gda艅skiej). Ze wzgl臋du na uzyskan膮 iluzj臋 jakby morze (odleg艂e o 3 km) zaczyna艂o si臋 tu偶 za kana艂em nazwana symbolicznie zosta艂a przez zakonnik贸w Drog膮 Do Wieczno艣ci.
Po stronie p贸艂nocnej d艂u偶szej osi kompozycyjnej usytuowano dwie prostok膮tne kwatery. W obni偶onym terenie zaprojektowano drugi parter ogrodowy tzw paradisum - czyli raj, a dalej labirynt (obecnie alpinarium). Przestrze艅 na wsch贸d od pa艂acu zajmowa艂 obszerny zwierzyniec.
W 1772 roku, po I rozbiorze Polski, Oliwa przy艂膮czona zosta艂a do pa艅stwa Pruskiego. W 1782 roku kr贸l pruski Fryderyk II Wielki mianowa艂 opatem Karola Hohenzollern-Hechingen, kt贸ry sprowadzi艂 do Oliwy Jana Jerzego Saltzmanna, syna nadwornego ogrodnika, tw贸rcy kr贸lewskich ogrod贸w w Poczdamie. Saltzmann zgodnie z 贸wczesn膮 mod膮 stara艂 si臋 imitowa膰 natur臋 w oparciu o popularne w tych czasach wyobra偶enia o chi艅skich ogrodach.
W p贸艂nocnej cz臋艣ci parku, dzi艣 zwanej chi艅sko- angielsk膮 (lub angielsk膮), stworzone zosta艂y kr臋te 艣cie偶ki i zbiorniki wodne na艣laduj膮ce dzik膮 przyrod臋 oraz urz膮dzenia parkowe ( altany, pawilony, "艣wi膮tynie", znane z zachowanego planu parku z 1792).
W XIX wieku park oliwski by艂 cz臋sto odwiedzany przez mieszka艅c贸w Gda艅ska i okolic. Popularno艣膰 oliwskiego parku wzros艂a, gdy w 1925 roku Oliwa sta艂a si臋 siedzib膮 biskupa gda艅skiego, a pocysterski ko艣ci贸艂 zosta艂 podniesiony do rangi katedry oraz gdy w 1927 roku w Pa艂acu Opat贸w otworzono plac贸wk臋 muzealn膮 Staatliche Landesmuseum f眉r Danziger Geschichte.
W czasie II wojny 艣wiatowej park oliwski zosta艂 cz臋艣ciowo zniszczony przez dzia艂ania wojenne i po偶ary. Po wojnie park zosta艂 odbudowany i odrestaurowany przez polskich specjalist贸w. W latach 50 XX wieku powsta艂a nowa palmiarnia i ogr贸d botaniczny.
Obecnie Park Oliwski jest jednym z najpi臋kniejszych i najstarszych ogrod贸w miejskich w Polsce i Europie. Jest miejscem odpoczynku i rekreacji dla mieszka艅c贸w i turyst贸w oraz miejscem organizacji wielu imprez kulturalnych i artystycznych.
Katedra oliwska to zabytkowy ko艣ci贸艂 w gda艅skiej dzielnicy Oliwa, kt贸ry pe艂ni funkcj臋 archikatedry i siedziby biskupa gda艅skiego. Jest to tr贸jnawowa bazylika gotycka z barokowym wyposa偶eniem i s艂ynnymi organami oliwskimi. Katedra oliwska by艂a pierwotnie ko艣cio艂em klasztornym cysters贸w, kt贸rzy osiedlili si臋 w Oliwie w 1186 roku.
W 1925 roku ko艣ci贸艂 zosta艂 podniesiony do rangi katedry i sta艂 si臋 miejscem sprawowania liturgii przez biskup贸w gda艅skich.
Katedra oliwska jest bogata w dzie艂a sztuki i zabytki, takie jak o艂tarz g艂贸wny z obrazem Matki Boskiej Oliwskiej, kaplica 艣w. Wojciecha z relikwiami patrona Gda艅ska, groby opat贸w i biskup贸w oraz organy oliwskie z ponad 7 tysi膮cami piszcza艂ek i ruchomymi figurkami.
Katedra oliwska jest tak偶e miejscem organizacji wielu imprez kulturalnych i artystycznych, takich jak Mi臋dzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej czy Oliwska Piesza Pielgrzymka do Wejherowa.
Oliwska palmiarnia to zabytkowa cieplarnia z egzotycznymi ro艣linami, kt贸ra znajduje si臋 na terenie Parku Oliwskiego w Gda艅sku. Powsta艂a w drugiej po艂owie XVIII wieku jako klasztorny ogr贸d zimowy skupiaj膮cy ro艣liny sprowadzane z r贸偶nych stron 艣wiata.
Palmiarnia by艂a cz臋艣ci膮 barokowego za艂o偶enia parkowego, zaprojektowanego przez ogrodnika Hentschela. W XIX wieku i w XX wieku palmiarnia by艂a kilkakrotnie rozbudowywana i modernizowana. W 1954 roku powsta艂a nowa, cylindryczna konstrukcja z szklan膮 kopu艂膮, kt贸ra osi膮ga艂a wysoko艣膰 15 metr贸w.
W 2017 roku rozpocz臋to budow臋 nowej rotundy, kt贸ra mia艂a by膰 wy偶sza i przestronniejsza ni偶 poprzednia, tak by pomie艣ci膰 stale rosn膮cego od 180 lat daktylowca. Budowa ta spotka艂a si臋 z wieloma trudno艣ciami i op贸藕nieniami. W 2020 roku rozpocz臋to tak偶e modernizacj臋 oran偶erii, kt贸ra jest cz臋艣ci膮 palmiarni.
W oliwskiej palmiarni mo偶na podziwia膰 wiele gatunk贸w ro艣lin ciep艂olubnych, takich jak palmy, bananowce, araukarie, filodendrony, kaktusy, aloesy, agawy, opuncje, fikusy, storczyki, sagowce i inne.
Jednym z najstarszych i najbardziej znanych okaz贸w by艂 180-letni daktylowiec kanaryjski, kt贸ry by艂 najstarszym sztucznie hodowanym okazem tego gatunku w Europie i jedynym takim drzewem w Polsce.
Niestety ca艂y czas przed艂u偶aj膮ca sie budowa a wraz z ni膮 konieczno艣膰 ods艂oni臋cia daktylowca, spowodowa艂a uschni臋cie ro艣liny. W 2021 roku drzewo to zosta艂o wyci臋te z powodu uschni臋cia i zagro偶enia dla konstrukcji palmiarni.
Park Oliwski to niezwyk艂e miejsce, kt贸re 艂膮czy w sobie bogat膮 histori臋, pi臋kn膮 architektur臋 i zr贸偶nicowan膮 przyrod臋. To miejsce, kt贸re zachwyca zar贸wno mi艂o艣nik贸w sztuki i kultury, jak i tych, kt贸rzy szukaj膮 odpoczynku i relaksu w zielonym otoczeniu. Park Oliwski to tak偶e serce Dzielnicy Oliwy, kt贸ra ma wiele do zaoferowania turystom i mieszka艅com.
W Oliwie mo偶na podziwia膰 zabytkow膮 archikatedr臋 z organami oliwskimi, zwiedza膰 pa艂ac opacki i muzea, a tak偶e korzysta膰 z bogatej oferty kulturalnej i gastronomicznej, liczne restauracje na pewno ciebie zadowol膮.
Warto te偶 odwiedzi膰; Zoo Oliwskie, spojrze膰 na dzielnice z szczytu wie偶y widokowej na wzg贸rzu Pacho艂ek, zobaczy膰 dawn膮 zajezdnie tramwajow膮, Dolin臋 Rado艣ci czy po prostu pospacerowa膰 sobie bajkowymi uliczkami Starej Oliwy.
Oliwa to te偶 jej nowe oblicze wraz z kampusem Uniwersytetu Gda艅skiego, Hal膮 Olivia czy kompleksem biurowym z g贸ruj膮cym ponad nim najwy偶szym gda艅skim wie偶owcem Olivia Star.
Jak widzisz Oliwa to dzielnica pe艂na uroku i niespodzianek, kt贸ra z pewno艣ci膮 nie pozostawi nikogo oboj臋tnym.
Zapraszamy do odwiedzenia tej cudownej dzielnicy - miejsca, gdzie historia spotyka si臋 z natur膮, sztuk膮 i nowoczesno艣ci膮. A wsz臋dzie gdzie sobie tylko zamarzysz, zabierze ci臋 niezawodna taks贸wk膮 z Rabbit-Trans Poland