W sierpniu 1980 roku w Gdańsku rozpoczęła się rewolucja, która zmieniła oblicze Polski i Europy. Robotnicy Stoczni Gdańskiej pod wodzą Lecha Wałęsy wystąpili z 21 postulatami, domagając się wolności i sprawiedliwości.
Ich strajk wywołał falę solidarności w całym kraju i doprowadził do powstania pierwszego niezależnego związku zawodowego w bloku komunistycznym. Był to początek końca systemu totalitarnego i początek nowej epoki demokratycznej.
Na terenie dawnej stoczni, gdzie narodziła się Solidarność, powstało Europejskie Centrum Solidarności - instytucja kultury, która utrwala pamięć o tym historycznym sukcesie obywatelskim.
ECS to nie tylko muzeum, które prezentuje historię Solidarności i ruchów opozycyjnych w Europie Środkowo-Wschodniej. To także miejsce dialogu i inspiracji dla współczesnych obywateli, którzy chcą budować lepszy świat oparty na wartościach solidarności i demokracji.
W tym artykule opowiemy o historii i misji ECS, o jego architekturze i wystawach, o jego działalności edukacyjnej, naukowej i społecznej.
Zapraszamy do lektury!
Europejskie Centrum Solidarności - historia i misja instytucji upamiętniającej rewolucję Solidarności i upadek komunizmu w Europie
Gdańsk to miasto o bogatej i burzliwej historii, które odegrało kluczową rolę w kształtowaniu losów Polski i Europy. To tutaj w sierpniu 1980 roku narodził się ruch Solidarności, który zapoczątkował falę przemian demokratycznych na naszym kontynencie.
To tutaj powstało Europejskie Centrum Solidarności - nie tylko muzeum upamiętniające te wydarzenia, ale też miejsce dialogu i inspiracji dla współczesnych obywateli. W tym artykule opowiemy o historii i misji tej wyjątkowej instytucji kultury, która łączy przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Zapraszamy do lektury!
Europejskie Centrum Solidarności (ECS) jest instytucją z siedzibą w Gdańsku, powołaną na podstawie umowy z dnia 8 listopada 2007 w sprawie utworzenia i prowadzenia wspólnej instytucji kultury pod nazwą Europejskie Centrum Solidarności, zawartej między Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Województwem Pomorskim, Miastem Gdańsk, Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym „Solidarność” i Fundacją Centrum Solidarności. Celem działalności Centrum jest „upowszechnienie dziedzictwa „Solidarności” w Polsce i innych krajach oraz czynne uczestnictwo w budowie tożsamości europejskiej”.
"Siedziba Centrum o powierzchni 25 349,75 m² powstała w Gdańsku, w dzielnicy Młyniska, na obszarze Młodego Miasta przy placu Solidarności, w pobliżu Bramy nr 2 i Pomnika Poległych Stoczniowców. Obiekt zajmuje powierzchnię około jednego hektara i posiada 5 pięter oraz podziemny parking o 286 miejscach. Projekt został wybrany drogą konkursu spośród 58 prac. Konkurs architektoniczny wygrał zespół z pracowni Fort z Gdańska. Koszt budowy wyniósł 231,1 mln zł"
Sercem nowej siedziby ECS jest wystawa stała, dedykowana historii Solidarności i ruchów opozycyjnych, które doprowadziły do przemian demokratycznych w całej Europie Środkowo-Wschodniej. Wystawa zajmuje powierzchnię blisko trzech tysięcy metrów kw. pierwszego i drugiego piętra. Do prezentacji wykorzystane są tradycyjne metody ekspozycyjne, ale i najnowsze rozwiązania technologiczne.
Zwiedzający obejrzą eksponaty historyczne, mają także dostęp do projekcji przestrzennych i elektronicznych, gdzie zgromadzone są fotografie, filmowe materiały archiwalne, dokumenty, mapy, biogramy, kalendaria, wycinki prasowe…
Europejskie Centrum Solidarności to jednak nie tylko muzeum dziedzictwa wolności i demokracji. To także ośrodek edukacyjny, centrum badawczo-naukowe, archiwum, biblioteka i mediateka. A wreszcie przestrzeń publiczna, miejsce spotkań obywateli, którzy czują się odpowiedzialni za rozwój demokracji.
W ECS organizowane są liczne wydarzenia kulturalne, społeczne i naukowe, takie jak konferencje, debaty, warsztaty, koncerty, festiwale czy wystawy czasowe. ECS współpracuje także z wieloma partnerami krajowymi i zagranicznymi, promując idee solidarności i demokracji w Europie i na świecie. ECS jest miejscem żywej pamięci i inspiracji dla wszystkich, którzy chcą poznawać historię i współtworzyć przyszłość.
Muzeum Solidarności - co warto zobaczyć na wystawie stałej “Solidarność i nadzieja”
Solidarność to nie tylko związek zawodowy i ruch społeczny, który zmienił oblicze Polski i Europy. To także dziedzictwo kulturowe i moralne, które inspiruje ludzi do dzisiaj. Jeśli chcesz poznać historię Solidarności i jej wpływ na przemiany demokratyczne w Europie Środkowej i Wschodniej, nie możesz pominąć wystawy stałej w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku.
To serce budynku ECS, które zajmuje niemal 3000 m kw. na pierwszym i drugim piętrze. Wystawa podzielona jest na siedem sal, które przeniosą cię w czasie i przestrzeni, od lat 70. XX wieku do dziś.
Wystawa stała ECS to nowoczesna ekspozycja o charakterze narracyjnym, która opowiada o historii Solidarności i ruchów opozycyjnych w Europie Środkowej i Wschodniej. Na wystawie zobaczysz ponad 1800 obiektów historycznych, dokumentów, fotografii, filmów i instalacji multimedialnych.
Zobaczysz też oryginalne tablice 21 postulatów, wpisane na listę UNESCO „Pamięć Świata”, oraz suwnicę Anny Walentynowicz, legendarnego symbolu walki o wolność i demokrację .
Wystawa stała ECS to miejsce refleksji nad znaczeniem dziedzictwa Solidarności dla współczesnego świata. Na wystawie poznasz ludzi i inicjatywy, które czerpią inspirację z idei solidarności i demokracji.Zobaczysz też, jak ECS angażuje się w promowanie tych wartości w Polsce i za granicą:
W pierwszej sali zobaczysz, jak wyglądało życie codzienne w Polsce Ludowej, jakie były problemy społeczne i gospodarcze, jak ludzie radzili sobie z niedoborem i cenzurą. Zobaczysz też, jak narastał sprzeciw wobec systemu komunistycznego i jak rodziły się ruchy opozycyjne.
W drugiej sali przeniesiesz się do sierpnia 1980 roku, kiedy to w Stoczni Gdańskiej wybuchł strajk robotników pod wodzą Lecha Wałęsy. Poznasz historię 21 postulatów i porozumień sierpniowych, które doprowadziły do powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Zobaczysz też, jak Solidarność stała się masowym ruchem społecznym i politycznym, który zjednoczył miliony Polaków.
W trzeciej sali dowiesz się, jak reagowała władza komunistyczna na rosnącą siłę Solidarności i jak przygotowywała się do wprowadzenia stanu wojennego. Zobaczysz też, jak ludzie stawiali opór represjom i kontynuowali walkę o wolność i demokrację. Poznasz historię podziemnej Solidarności i jej działalności wydawniczej, edukacyjnej i kulturalnej.
W czwartej sali przeżyjesz emocje związane z wyborami 4 czerwca 1989 roku, kiedy to Solidarność odniosła historyczne zwycięstwo nad komunistami. Zobaczysz też, jak zmieniała się Polska po upadku systemu totalitarnego i jak budowała nowy ustrój demokratyczny. Poznasz też rolę Solidarności w procesie integracji Polski z Europą.
W piątej sali odkryjesz, że Solidarność nie była jedynym ruchem opozycyjnym w Europie Środkowej i Wschodniej. Poznasz historię innych ruchów i organizacji, które walczyły o wolność i demokrację w swoich krajach. Zobaczysz też, jak Solidarność wspierała te ruchy i jak wspólnie przyczyniły się do upadku komunizmu na naszym kontynencie.
W szóstej sali zastanowisz się nad znaczeniem dziedzictwa Solidarności dla współczesnego świata. Poznasz ludzi i inicjatywy, które czerpią inspirację z idei solidarności i demokracji. Zobaczysz też, jak ECS angażuje się w promowanie tych wartości w Polsce i za granicą.
W siódmej sali weźmiesz udział w interaktywnej grze o solidarności. Sprawdzisz swoją wiedzę o historii i aktualnych problemach społecznych i politycznych. Zobaczysz też, jak możesz działać na rzecz solidarności i demokracji w swoim otoczeniu. Zainspirujesz się przykładami ludzi i organizacji, które robią różnicę na świecie.
Wystawa stała ECS to niezapomniana podróż przez historię i teraźniejszość. To także zaproszenie do refleksji nad własnymi postawami i wartościami. To miejsce, gdzie możesz poczuć się częścią wielkiej społeczności ludzi wolnych i solidarnych.
Zapraszamy do odwiedzenia wystawy i dołączenia do tej społeczności!
Europejskie Centrum Solidarności - nowoczesna architektura na historycznym terenie Stoczni Cesarskiej
Europejskie Centrum Solidarności to nie tylko muzeum i instytucja kultury, ale także wyjątkowy obiekt architektoniczny, który łączy w sobie symbolikę historyczną i nowoczesność formalną.
Znajduje się na terenie Stoczni Cesarskiej w Gdańsku, gdzie narodził się ruch Solidarności i gdzie rozegrały się kluczowe wydarzenia dla przemian demokratycznych w Polsce i Europie.
Budynek ECS zaprojektowała gdańska pracownia Fort, która wygrała międzynarodowy konkurs architektoniczny w 2007 roku. Architekci zainspirowali się krajobrazem stoczniowym i zastosowali stal i blachę jako główne materiały elewacyjne.
Surowość i prostota bryły nawiązuje do industrialnego charakteru miejsca, a jednocześnie budzi ciekawość przechodniów, według zamysłu architektów bryła budynku ma przypominać statek bedący w budowie.
Ściany budynku są nieco uniesione, tworząc szczeliny, przez które można zajrzeć do wnętrza. W ten sposób architekci chcieli zachęcić ludzi do odwiedzenia wystawy i poznania historii Solidarności.
Budynek ECSu ma kształt nieregularnego prostopadłościanu o zmiennej wysokości i ilości kondygnacji. Zajmuje powierzchnię ponad 19 tysięcy metrów kwadratowych i składa się z dwóch zasadniczych części: niższej południowej i wyższej północnej. W części południowej znajduje się główna ekspozycja muzealna, podzielona na siedem sal tematycznych.
W części północnej znajdują się sale konferencyjne, biblioteka, czytelnia, mediateka i biura.
Na dachu budynku znajduje się taras widokowy, z którego można podziwiać panoramę Gdańska.
Budynek ECSu jest zintegrowany z otaczającym go krajobrazem historycznym i kulturowym. Znajduje się tuż obok Pomnika Poległych Stoczniowców, którego krzyże są widoczne z sali Jana Pawła II. Znajduje się także na Drodze do Wolności, czyli ścieżce turystycznej prowadzącej przez najważniejsze miejsca związane z historią Solidarności.
W pobliżu budynku znajdują się także inne obiekty stoczniowe, takie jak brama nr 2, suwnica Anny Walentynowicz czy dźwig portowy.
Europejskie Centrum Solidarności to budynek o wyrazistej i odważnej architekturze, która nawiązuje do historii miejsca i idei solidarności. To także budynek nowoczesny i funkcjonalny, który służy edukacji i promocji wartości demokratycznych. To miejsce, które warto odwiedzić i poznać.
Stocznia cesarska
Stocznia Cesarska w Gdańsku to jedna z najstarszych i najważniejszych stoczni w Polsce i Europie. Jej historia sięga połowy XIX wieku, kiedy to Prusy zbudowały tu bazę swojej marynarki wojennej. Przez ponad 150 lat stocznia była świadkiem i uczestnikiem wielu wydarzeń historycznych i politycznych, które kształtowały losy Gdańska i całego kontynentu.
Początki stoczni sięgają 1844 roku, kiedy to administracja pruska wykupiła tereny po obu brzegach Martwej Wisły z przeznaczeniem na bazę marynarki wojennej. Początkowo nazywała się ona Królewską Bazą Korwet, a później Stocznią Królewską.
W 1871 roku, po zjednoczeniu Niemiec pod berłem cesarza Wilhelma I, stocznia zmieniła nazwę na Stocznia Cesarska (Kaiserliche Werft Danzig). Była to jedna z trzech głównych stoczni cesarskich w Niemczech, obok Kilonii i Wilhelmshaven.
Stocznia Cesarska była jednym z głównych ośrodków budowy okrętów wojennych dla niemieckiej floty cesarskiej. W czasie I wojny światowej zbudowano tu 46 okrętów podwodnych typu U-Boot.
Po upadku monarchii w Niemczech i zakończeniu I wojny światowej, stocznia znalazła się na terenie Wolnego Miasta Gdańska i została objęta zakazem Ligi Narodów produkcji materiałów wojennych na terenie miasta.
Po wybuchu II wojny światowej i wcieleniu Gdańska do III Rzeszy, stocznia została przejęta przez państwo pod nazwą Danziger Werft AG. W czasie wojny budowano tu głównie U-Booty (ogółem 42 okręty typu VIIC). W marcu 1945 roku Gdańsk został opanowany przez żołnierzy radzieckich.
Wyposażenie stoczni było w części uszkodzone na skutek działań wojennych i plądrowania, lecz już latem 1945 roku została przekazana władzom polskim i od lipca rozpoczęto tam prace.
Stocznia została przemianowana na Stocznię Nr 1. W październiku 1947 roku połączono ją ze Stocznią Nr 2 (dawną Stocznią Schichaua) i utworzono Stocznię Gdańską im. Lenina.
Stocznia Gdańska była miejscem narodzin ruchu Solidarności i walki o wolność i demokrację w Polsce i Europie. To tu odbyły się strajki robotnicze w sierpniu 1980 roku, które doprowadziły do podpisania porozumień gdańskich i powstania pierwszego niezależnego związku zawodowego w bloku komunistycznym.
To tu też ogłoszono stan wojenny w grudniu 1981 roku i to tu rozegrały się kolejne protesty i starcia z władzą w latach 80. To tu też powstał Pomnik Poległych Stoczniowców, który stał się symbolem ofiar i bohaterów walki o wolność.
Po upadku komunizmu w 1989 roku stocznia znalazła się w trudnej sytuacji ekonomicznej i społecznej. Przeżywała kryzysy, restrukturyzację, prywatyzację i zwolnienia. W 2007 roku została podzielona na dwie części: Stocznię Gdańską SA i Stocznię Gdańską „Remontową” SA.
W 2012 roku część terenu stoczniowego została przekazana ECS-owi które powstało jako muzeum i instytucja kultury upamiętniająca historię Solidarności i przemian demokratycznych w Europie.
Stocznia Cesarska w Gdańsku to miejsce o wielkim historycznym znaczeniu – od swoich początków w XIX wieku po pamiętne wydarzenia, które doprowadziły do upadku komunizmu w Europie Wschodniej.To także miejsce o bogatym dziedzictwie przemysłowym i kulturowym, które jest obecnie rewitalizowane i rozwijane. To miejsce, które warto odwiedzić i poznać.
Jaki koszt biletów do Muzeum Solidarności?
ECS oferuje zwiedzanie wystawy stałej i czasowej, a także warsztaty, spotkania i konferencje.
Cennik wstępu do muzeum jest następujący:
bilet normalny: 25 zł
bilet ulgowy: 20 zł (dla uczniów, studentów, emerytów i rencistów)
bilet rodzinny: 70 zł (dla dwóch osób dorosłych i dwóch lub więcej dzieci)
bilet grupowy: 15 zł od osoby (dla grup zorganizowanych powyżej 10 osób)
bilet szkolny: 10 zł od ucznia (dla grup szkolnych z opiekunem)
bilet dla osób niepełnosprawnych: 1 zł
bilet dla opiekunów osób niepełnosprawnych: bezpłatnie
Muzeum oferuje także audioprzewodniki w cenie 5 zł za sztukę. Audioprzewodniki są dostępne w języku polskim, angielskim, niemieckim, francuskim, hiszpańskim, włoskim i rosyjskim.
Muzeum jest czynne od wtorku do niedzieli w godzinach 10:00 - 18:00. W poniedziałki muzeum jest nieczynne. W każdą pierwszą sobotę miesiąca muzeum oferuje bezpłatne zwiedzanie wystawy stałej.
ECS dysponuje także parkingiem dla zwiedzających. Cennik parkingu jest następujący:
samochody osobowe: 5 zł za godzinę lub 20 zł za cały dzień
autobusy: 10 zł za godzinę lub 40 zł za cały dzień
rowery: bezpłatnie
Parking jest czynny od wtorku do niedzieli w godzinach 9:00 - 19:00. W poniedziałki parking jest nieczynny.
Jak dojechać do ECS ?
Dojazd do ECS można zrealizować na różne sposoby:
tramwajem: należy wysiąść na przystanku Plac Solidarności, który znajduje się około 150 metrów od wejścia do ECS. Tramwaje kursujące na tym przystanku to linie 2, 3, 6, 9 i 11.
autobusem: należy wysiąść na przystanku Europejskie Centrum Solidarności, który znajduje się około 150 metrów od wejścia do ECS. Autobusy kursujące na tym przystanku to linie 100, 106, 111, 148 i N3.
koleją: należy wysiąść na stacji Gdańsk Główny i przejść pieszo około 700 metrów do ECS. Po drodze trzeba pokonać schody. Można też skorzystać z tramwaju lub autobusu z przystanku Dworzec PKP.
samochodem: należy kierować się w kieunku ulicy Nowomiejskiej,dojechać można ulicą Jana z Kolna lub ks. Jerzego Popiełuszki. Pod ECS znajduje się parking podziemny z 287 miejscami. Można też zaparkować na parkingu naziemnym przy ul. Nowomiejskiej, który jest płatny wedłg cennika śródmiejskiej strefy parkowania.
rowerem: można skorzystać z rowerów miejskich lub własnych i zaparkować je na stojakach przy wejściu do ECS. Korzystanie ze stojaków jest bezpłatne.
Taksówką: w Gdańsku jest sporo dobrych korporacji taksówkarskich, biorąc pod uwagę że najczęściej turyści rezerwują nocleg w centrum, koszt taksówki zależnie od hotelu wacha się w przedziale około 20-35 zł Aktualne ceny taksówek sprawdzisz w cenniku.
