Zamek Gniew – historia, atrakcje i współczesne hotelowe oblicze
- Damian Brzeski
- 20 cze
- 11 minut(y) czytania
Czy można jednocześnie przenieść się do średniowiecznej twierdzy i zrelaksować w luksusowym spa? Zamek Gniew udowadnia, że historia i nowoczesność mogą iść w parze, tworząc miejsce jedyne w swoim rodzaju.
Od potęgi krzyżackiej po sale konferencyjne i turnieje rycerskie – to miejsce, które nie przestaje zaskakiwać. Co sprawia, że Gniew stał się ikoną Pomorza i jedną z najciekawszych atrakcji turystycznych w Polsce? Odpowiedź znajdziesz w naszym artykule.
Historia Zamku Gniew
Wyrusz w podróż w czasie i poznaj burzliwe losy Zamku w Gniewie – od potęgi Krzyżaków, przez czasy królewskie, aż po współczesne odrodzenie.
Początki zamku i rola Zakonu Krzyżackiego
Historia zamku w Gniewie jest nierozerwalnie związana z ekspansją Zakonu Krzyżackiego. Kiedy książę Sambor II nadał Krzyżakom ziemię gniewską (1276/1282), Gniew stał się pierwszą posiadłością Zakonu na lewym brzegu Wisły. To otworzyło im drogę do podboju Pomorza Gdańskiego.
Lokalizacja nie była przypadkowa – to był starannie wykalkulowany przyczółek, pozwalający kontrolować kluczowe szlaki: wodny i lądowy, prowadzące z Królestwa Polskiego do portów w Gdańsku i Elblągu. Zamek w Gniewie był pomyślany jako strategiczna „brama na Pomorze”.
Zanim wzniesiono murowaną warownię, Krzyżacy zbudowali w 1283 roku tymczasową, prawdopodobnie drewnianą strażnicę. Właściwa budowa zamku konwentualnego rozpoczęła się około 1290 roku i trwała blisko czterdzieści lat.
Powstała jedna z najpotężniejszych twierdz krzyżackich – ustępowała wielkością tylko Malborkowi i Człuchowowi. Od początku zamek projektowano jako siedzibę konwentu (wspólnoty braci-rycerzy) oraz komtura.
Komturia gniewska i znaczenie strategiczne zamku
Zamek w Gniewie szybko stał się nerwem administracyjnym, politycznym i gospodarczym komturii gniewskiej. Choć była to najmniejsza samodzielna jednostka Zakonu na Pomorzu Gdańskim, jej znaczenie wykraczało daleko poza formalne granice.
Zamek, wraz z lokowanym u jego stóp w 1297 roku miastem, tworzył zintegrowany system. Komtur skutecznie nadzorował życie poddanych, mimo autonomii miasta. Komturia działała jako wysoce zorganizowany, samowystarczalny mikroświat państwa zakonnego.
Militarna potęga zamku była bezpośrednio zasilana jego siłą ekonomiczną. Władzy komturów podlegały folwarki, młyny, spichlerze, browary i stajnie. Generowane przez nie dochody zapewniały utrzymanie konwentu i finansowanie działań militarnych Zakonu.
Jan III Sobieski i Pałac Marysieńki
Po klęsce Zakonu i podpisaniu II pokoju toruńskiego (1466), zamek w Gniewie został włączony do Korony Polskiej i stał się siedzibą starostów królewskich. Funkcję tę pełniły znamienite rody, w tym Radziwiłłowie i Zamoyscy.
Szczególny rozdział w dziejach zamku zapisał Jan Sobieski, który od 1667 roku piastował urząd starosty gniewskiego. Z jego inicjatywy, w latach 1674–1678, na podzamczu wzniesiono barokową rezydencję dla jego żony, Marii Kazimiery d’Arquien, znaną jako Pałac Marysieńki.
Jednak tożsamość obecnego budynku Pałacu Marysieńki jest przedmiotem naukowej debaty. Profesor Wacław Odyniec wysunął tezę, że obiekt, w którym dziś mieści się hotel, mógł pełnić funkcje gospodarcze, a prawdziwa rezydencja królowej znajdowała się gdzie indziej.
Ta intrygująca „zagadka” dodaje historii miejsca kolejną warstwę tajemnicy. Niezależnie od pierwotnej lokalizacji, budynek znany jako Pałac Marysieńki przetrwał wieki, pełniąc różne funkcje, by po renowacji stać się integralną częścią kompleksu hotelowego.
Bitwa pod Gniewem (1626) i jej inscenizacje
We wrześniu 1626 roku okolice Gniewu stały się areną jednego z najważniejszych starć wojny polsko-szwedzkiej (1626–1629). Naprzeciw siebie stanęły armie Rzeczypospolitej pod wodzą króla Zygmunta III Wazy oraz armia szwedzka pod dowództwem króla Gustawa II Adolfa. Bitwa, toczona od 22 września do 1 października, miała na celu zniesienie polskiego oblężenia zamku w Gniewie, zajętego wcześniej przez Szwedów.
Starcie było niezwykle zacięte, a jego przebieg utrudniał trudny teren, poprzecinany wałami i rowami. Mimo że Polakom nie udało się zdobyć szwedzkich umocnień, a Gustaw Adolf dotarł z odsieczą, bitwa była cenną lekcją dla obu stron.
Po raz pierwszy szwedzka piechota, walcząc w osłoniętych warunkach, dowiodła, że jest w stanie skutecznie przeciwstawić się potędze polskiej ciężkiej kawalerii.
To historyczne wydarzenie przeżywa dziś swój renesans. Coroczny festiwal „Vivat Vasa! Bitwa Dwóch Wazów” to jedna z największych w Europie inscenizacji XVII-wiecznej sztuki wojennej.
Przyciąga setki rekonstruktorów i tysiące widzów, przekształcając historię w żywy spektakl i produkt turystyczny, nagrodzony certyfikatem Polskiej Organizacji Turystycznej.
Odbudowa zamku i rola Jarosława Struczyńskiego
Po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 roku zamek w Gniewie przeszedł w ręce pruskie, co zapoczątkowało okres jego systematycznej dewastacji. Adaptowano go na koszary, a następnie spichlerz.
W latach 50. XIX wieku przekształcono go w ciężkie więzienie, co wiązało się z gruntowną przebudową i zniszczeniem wielu oryginalnych elementów, w tym potężnej wieży głównej.
Gdy w 1920 roku Gniew wrócił do Polski, zamek był już cieniem dawnej chwały. Ostateczny cios zadał mu katastrofalny pożar w 1921 roku, który strawił trzy z czterech skrzydeł, pozostawiając warownię w stanie trwałej ruiny.
Pierwsze próby odbudowy (1968-1974) zostały przerwane.
Prawdziwe odrodzenie gniewskiej warowni rozpoczęło się w 1992 roku i jest nierozerwalnie związane z postacią Jarosława Struczyńskiego.
Jako dyrektor Ośrodka Kultury, a później kasztelan zamku, stał się wizjonerem i główną siłą napędową odbudowy. Z jego inicjatywy powołano do życia pierwsze w Polsce bractwo rycerskie, chór gregoriański oraz rozpoczęto organizację spektakli, turniejów i biesiad historycznych.
Dzięki pasji i determinacji Pana Jarosława Struczyńskiego, ruiny zamku zamieniły się w tętniący życiem ośrodek popularyzacji historii, a hasło „Opanuj Gniew” stało się rozpoznawalnym mottem miasta.
W 2010 roku zamek zyskał nowego właściciela, firmę Polmlek, co otworzyło nowy rozdział w jego dziejach, skupiony na rozwoju funkcji hotelowo-konferencyjnej.
Architektura i wnętrza zamku Krzyżackiego w Gniewie
Wejdź w głąb średniowiecznych murów i odkryj, jak wyglądało życie rycerzy Zakonu Krzyżackiego!
Kaplica zamkowa i jej gotycki charakter
Kaplica to duchowe serce zamku. Mieściła się na reprezentacyjnym pierwszym piętrze skrzydła południowego.
Kiedy w połowie XV wieku zamek stał się rezydencją byłego wielkiego mistrza, Michała Küchmeistera von Stenberg, kaplicę powiększono, by podkreślić jego rangę.
Mimo licznych przebudów (w tym rekonstrukcji sklepienia w XIX wieku) zachowała swój gotycki charakter. Po latach, w 1997 roku, odzyskała sakralny charakter i dziś jest jednym z najważniejszych punktów na trasie zwiedzania.
Refektarz, dormitoria i codzienne życie zakonników
Układ wnętrz zamku w Gniewie odzwierciedlał surową, hierarchiczną organizację życia braci zakonnych. Najważniejsze pomieszczenia znajdowały się na pierwszym piętrze, dostępne z krużganków:
Refektarz (wspólna jadalnia) mieścił się w skrzydle zachodnim i był ogrzewany za pomocą nowoczesnego jak na owe czasy systemu podłogowego (hypokaustum).
Dormitoria (wspólne sypialnie braci-rycerzy) zajmowały skrzydła północne i wschodnie.
Parter i piwnice miały funkcje gospodarcze – znajdowała się tam kuchnia, piekarnia, spiżarnie i warsztaty. Dziś o realiach życia mieszkańców warowni opowiada wystawa muzealna „Życie codzienne w średniowiecznym zamku”, oparta na lokalnych znaleziskach archeologicznych.
Dziedziniec zamkowy jako centrum wydarzeń
Centralny, kwadratowy dziedziniec był kiedyś sercem komunikacyjnym i gospodarczym warowni. Otoczony krużgankami, stanowił tętniącą życiem przestrzeń załogi zamku.
Współczesna transformacja dziedzińca to symboliczna zmiana funkcji całego obiektu. Po 2010 roku przykryto go monumentalnym, szklanym dachem, a posadzkę wyłożono podgrzewanymi płytami granitowymi.
Ta radykalna przebudowa przekształciła dawną przestrzeń militarną w elegancką, całoroczną salę bankietową i eventową. Mimo konserwatorskich kontrowersji, zmiana ta idealnie wpisuje się w nową, komercyjną tożsamość zamku jako luksusowego centrum konferencyjno-hotelowego.
Elementy obronne: Bergfried i Gdanisko
Architektura obronna zamku w Gniewie opierała się na dwóch kluczowych, dziś już nieistniejących elementach:
Bergfried (stołp) – główna wieża ostatecznej obrony, wzniesiona w narożniku północno-wschodnim. Miała około 50 metrów wysokości i stanowiła potężny donżon, z którego można było prowadzić obserwację i obronę nawet po zdobyciu reszty zamku.
Gdanisko (Dansker) – wysunięta poza mury wieża latrynowa, połączona z główną bryłą zamku krytym, arkadowym gankiem.
Oba te elementy, będące kwintesencją gotyckiej architektury obronnej, padły ofiarą pruskiej „modernizacji” w latach 1855-1859. Przekształcenie zamku w więzienie wymagało fundamentalnych zmian.
Władze pruskie celowo rozebrały stołp i gdanisko, a także zniszczyły oryginalne sklepienia i przekuły otwory okienne. Współczesny wygląd warowni jest trwałym świadectwem tej brutalnej ingerencji, która priorytetowo potraktowała nową funkcję kosztem historycznej integralności.
Przedzamcze, bramy i studnia zamkowa
Zamek główny otaczało rozległe, ufortyfikowane przedzamcze, które stanowiło jego zaplecze gospodarcze. W jego obrębie znajdowały się liczne budynki, takie jak stajnie, wozownie, stodoły, spichlerz, browar, młyn oraz mieszkania dla służby i rzemieślników.
Dostęp do kompleksu chronił system bram. Początkowo główny wjazd do zamku wysokiego prowadził przez bramę w skrzydle południowym.
Po 1422 roku, w ramach adaptacji warowni na rezydencję, bramę tę zamurowano, a nowy, lepiej chroniony wjazd wybito w murze wschodnim, tuż przy wieży głównej. Dodatkowe bramy, takie jak Wodna i Dybowska, kontrolowały dostęp do przedzamcza.
Kluczowym elementem dla przetrwania załogi podczas oblężenia była głęboka studnia, wykuta na środku dziedzińca.
Dziś jej historyczne miejsce zaznaczone jest szklaną taflą w posadzce zadaszonej przestrzeni eventowej.
Zamek Gniew: Od warowni do luksusowego kompleksu
Zapomnij o nudnych hotelach! Zamek Gniew to żywy dowód na to, że historię można połączyć z nowoczesnością, tworząc miejsce, gdzie każdy znajdzie coś dla siebie. Od 2010 roku, dzięki Grupie Polmlek, ten majestatyczny obiekt przeżywa swój renesans, stając się turystyczną perełką Pomorza.
Hotel Zamek Gniew – gdzie przenocujesz jak rycerz (lub król!)
Zamek Gniew oferuje noclegi, które dopasujesz do swojego nastroju i budżetu:
Hotel Rycerski (****): Jeśli lubisz luksus i nowoczesny design, to coś dla Ciebie. Tu poczujesz się jak król!
Pałac Marysieńki (***): Chcesz poczuć ducha historii? Ten XVII-wieczny pałac z widokiem na Wisłę to strzał w dziesiątkę. Pamiętaj tylko, że niektóre wnętrza czekają na "odświeżenie", ale widoki i klimat nadrabiają to z nawiązką!
Komnaty Zamkowe: Dla prawdziwych poszukiwaczy przygód! Surowe, ascetyczne wnętrza w sercu gotyckiego zamku przeniosą Cię w czasy braci zakonnych. Poczujesz się jak prawdziwy rycerz.
Apartamenty: Połączenie historii z nowoczesnym komfortem. Idealne, gdy szukasz przestrzeni i wyjątkowego wystroju.
Niezależnie od wyboru, czeka na Ciebie mnóstwo atrakcji! Strefa wellness z basenem i saunami pozwoli Ci się zrelaksować, a dwutorowa kręgielnia i "Pysiolandia" dla dzieci zapewnią rozrywkę całej rodzinie.
Możesz też wypożyczyć rower, zagrać w siatkówkę plażową, a nawet wybrać się na rejs gondolą po Wiśle z zamkowej przystani. Brzmi jak plan, prawda?
Smakuj historię w Restauracji Kolumnowej
Głodny wrażeń? Koniecznie zajrzyj do eleganckiej Restauracji Kolumnowej w Hotelu Rycerskim. Szef kuchni to prawdziwy artysta! Znajdziesz tu tradycyjną kuchnię polską i regionalne smaki Kociewia w nowoczesnym wydaniu.
Wyobraź sobie tylko jak smakuje: czernina z lanymi kluskami, soczysty kotlet schabowy z kością na młodej kapuście czy delikatny polik wołowy w sosie truflowym... Brzmi pysznie?
Do tego rewelacyjne bufety śniadaniowe i obiadokolacje, a dla najmłodszych – specjalne menu z rosołem, kluskami leniwymi i kurczakowymi nuggetsami. Każdy znajdzie coś dla siebie!
Spa Królowej Marysieńki – relaks po królewsku
Po dniu pełnym wrażeń, nic nie relaksuje tak jak Spa Królowej Marysieńki. To nowoczesne centrum odnowy biologicznej, które pozwala na głęboki relaks w historycznym otoczeniu.
Czeka na Ciebie kompleks basenowy z atrakcjami wodnymi i zjeżdżalnią, jacuzzi oraz strefa saun (sucha, parowa, infrared). Do tego profesjonalna siłownia i sala fitness.
Ale to nie wszystko! Spa oferuje też szeroki wachlarz zabiegów pielęgnacyjnych na twarz i ciało. Spróbuj autorskich masaży i rytuałów, takich jak „Rytuał Bursztynowy” czy „Barokowy Rytuał Królowej”.
Możesz też skorzystać ze specjalnych pakietów pobytowych, np. „Dzień w SPA Romantyczna Randka”. Idealne, by zregenerować siły i poczuć się naprawdę wyjątkowo.
Zamek Gniew to idealne miejsce na Twój event!
Szukasz miejsca na konferencję, bankiet czy wesele, które zapadnie w pamięć? Zamek Gniew to strzał w dziesiątkę! To jedno z wiodących centrów konferencyjnych na Pomorzu.
Do dyspozycji masz dziesięć sal, w tym siedem historycznych komnat w murach zamku. Tylko pomyśl, spotkanie biznesowe w tak wyjątkowej scenerii!
Kompleks specjalizuje się w organizacji dużych eventów. Zadaszony i ogrzewany dziedziniec zamkowy to jedna z najbardziej oryginalnych przestrzeni eventowych w Polsce, a główna sala restauracyjna w Hotelu Rycerskim pomieści nawet do 200 gości.
Zamek Gniew sprawi, że Twoje wydarzenie będzie niezapomniane!
Atrakcje turystyczne i wydarzenia historyczne na zamku w Gniewie
Gotowy na zanurzenie się w historię i przeżycie niezapomnianych chwil? Zamek Gniew to nie tylko mury, to prawdziwa machina czasu, która zabierze Cię w podróż od średniowiecznych bitew po współczesne festiwale!
Zwiedzanie zamku i wystawy muzealne
Odkrywanie tajemnic gniewskiej warowni to prawdziwa przygoda! Przewodnik poprowadzi Cię przez najważniejsze zakamarki: od urokliwej kaplicy, przez obronne krużganki, aż po autentyczną zbrojownię.
Nie przegap też wystaw stałych! Szczególnie „Gniew. Miasto na szlaku wielkiej historii” od Muzeum Archeologicznego w Gdańsku, która odkryje przed Tobą bogactwo regionu.
A jeśli szukasz dreszczyku emocji, zajrzyj do zamkowych podziemi, gdzie czeka multimedialna wystawa w dawnej Sali Tortur. Przejdzie Cię dreszcz, gwarantujemy!
Turniej Rycerski Króla Jana III i Vivat Vasa!
Zamek Gniew to prawdziwa gratka dla miłośników historii! Słynie z dwóch flagowych wydarzeń, które ściągają widzów z całej Europy:
Międzynarodowy Turniej Rycerski Króla Jana III: To jedno z najbardziej prestiżowych wydarzeń joustingowych na świecie! Zobacz, jak najlepsi rycerze konni mierzą się w widowiskowych pojedynkach na kopie i gonitwach sprawnościowych. Prawdziwa uczta dla oczu!
Festiwal Historyczny „Vivat Vasa!”: Monumentalna inscenizacja bitwy pod Gniewem z 1626 roku to coś, co musisz zobaczyć! Kilkuset rekonstruktorów z Polski i zagranicy, piechota, artyleria i oczywiście legendarna polska husaria. To nie tylko lekcja historii, ale i spektakl, który zapiera dech w piersiach, uhonorowany certyfikatem „Turystyczny Produkt Roku”.
Nocne zwiedzanie i imprezy tematyczne
Lubisz mroczne tajemnice? Spróbuj nocnego zwiedzania zamku! Z lampionem w dłoni (lub smartfonem) odkryjesz legendarne zakamarki warowni w zupełnie innej atmosferze. Ale to nie wszystko!
Kalendarz zamkowy pęka w szwach od innych atrakcji: spektakl „Wakacje z duchami”, Kociewskie Święto Piwa, weekendy andrzejkowe i mikołajkowe, biesiady rycerskie i koncerty. Zamek Gniew żyje przez cały rok!
Zamek Gniew w kontekście miasta i regionu
Zamek to tylko początek! Gniew to miasto z duszą, które warto odkrywać.
Rynek Starego Miasta i Kościół św. Mikołaja
Miasto Gniew to prawdziwa podróż w czasie! Zobacz średniowieczny, szachownicowy układ ulic i dotrzyj do serca miasta – Kwadratowego Rynku (Plac Grunwaldzki). Pośrodku króluje gotycki ratusz, którego przyziemia pamiętają XIV wiek.
Rynek otaczają urocze kamieniczki z XV-XIX wieku, a wśród nich wyróżnia się unikalny zespół domów podcieniowych, nazywanych przez miejscowych „gniewskimi lebami”.
Obok zamku, miasto dominuje gotycki kościół parafialny pw. św. Mikołaja z XIV wieku. W jego wnętrzu, poza cennymi ołtarzami, znajdziesz barokowy ornat, który, jak głosi tradycja, był darem samej królowej Marii Kazimiery Sobieskiej.
Ogród Historii i edukacja plenerowa
Spacerujesz ulicą Sambora? Koniecznie zajrzyj do „Ogrodu Historii” – to prawdziwa perełka! Ten plenerowy zespół rzeźb i instalacji, stworzony w 2012 roku, w humorystyczny sposób opowiada o najważniejszych momentach z dziejów Gniewu.
Zobaczysz tu dwumetrowy słup w kształcie zapałki, upamiętniający pożar zamku, czy figurę Strażnika Skarbów Radziwiłłów. To świetny sposób na naukę historii przez zabawę, zwłaszcza dla najmłodszych.
Miś Maciuś – lokalna legenda i maskotka
W Ogrodzie Historii mieszka prawdziwa gwiazda – Miś Maciuś! Ta urocza, brązowa figurka (75 cm wysokości), odsłonięta w 2010 roku, stała się nieoficjalną maskotką miasta.
Miś Maciuś nawiązuje do lokalnej legendy z bitwy pod Gniewem w 1626 roku. Podobno, gdy mieszkańcy opuścili miasto, leśne zwierzęta, spłoszone hukiem dział, zebrały się w kościele św. Mikołaja, by modlić się o pokój, a przewodził im właśnie Maciuś.
Dziś Miś Maciuś to prawdziwy celebryta – ma nawet własną krawcową! Co miesiąc przebierany jest w nowe stroje, nawiązujące do pór roku, świąt czy historii regionu (np. strój kociewski, szlachecki, rybaka czy św. Mikołaja). To must-see dla dzieci i dorosłych!
Lądowisko i dostępność komunikacyjna
Zamek Gniew to miejsce z przyszłością! Aby jeszcze bardziej otworzyć się na świat, posiada własne, strzeżone lądowisko dla śmigłowców (do 5700 kg), dostępne w dzień i w nocy.
To symbol transformacji zamku w luksusowy obiekt, który przyciąga zamożnych gości biznesowych, uczestników ekskluzywnych wesel czy turystów ceniących sobie czas i prestiż.
Zamek w Gniewie zmienia geografię dostępu, przechodząc od historycznych szlaków do nowoczesnych korytarzy powietrznych.
Dla tych, którzy wolą podróże naziemne, zamek jest łatwo dostępny samochodem, z parkingami na miejscu. Najbliższe lotnisko to Port Lotniczy im. Lecha Wałęsy w Gdańsku, oddalony o około 65-70 km.
Praktyczne informacje dla odwiedzających Zamek w Gniewie
Planujesz wizytę w Zamku Gniew? Oto wszystko, co musisz wiedzieć, by Twój pobyt był udany!
Zwiedzanie, bilety i rezerwacje
Zamek zwiedzisz wyłącznie z przewodnikiem. Wiosną 2025 roku jest to możliwe od wtorku do niedzieli w godzinach 10:30-15:30.
Pamiętaj, godziny mogą się zmieniać sezonowo!
Ceny biletów (2025):
Normalny: 25 zł
Ulgowy: 18 zł
Rodzinny: 67 zł
Bilety kupisz w kasie w Domu Bramnym.
Kontakt w sprawie zwiedzania (Muzeum): +48 58 535 35 29
Nocleg na zamku
Jeśli marzysz o noclegu w Zamku Gniew, zarezerwuj go z wyprzedzeniem, zwłaszcza w sezonie!
Masz kilka opcji:
Hotel Rycerski (****): nowoczesny komfort.
Pałac Marysieńki (***): historyczny klimat z widokiem (niektóre pokoje do odświeżenia).
Komnaty Zamkowe: unikalne doświadczenie w surowych wnętrzach zamku.
Godziny zameldowania i wymeldowania mogą się różnić – np. dla Pałacu Marysieńki to 17:00 i 11:00.
Kontakt w sprawie rezerwacji noclegów i usług:
Tel: +48 58 535 38 80, +48 666 010 394
E-mail: recepcja@zamek-gniew.pl
Strona WWW: www.zamek-gniew.pl (aktualne informacje, kalendarz imprez, rezerwacje online)
Dodatkowe udogodnienia i ważne wskazówki
Parking: dostępny, ale dodatkowo płatny (ok. 35 zł/doba) – warto o tym pamiętać!
Dla rodzin z dziećmi: specjalne menu, animacje (w sezonie), sala i plac zabaw.
Wi-Fi: dostępne i bezpłatne.
Ładowanie aut elektrycznych: stacja dostępna na miejscu.
Zwierzęta: małe zwierzęta dozwolone w wybranych pokojach (za dodatkową opłatą).
Spa & Wellness:
Ceny zależą od zabiegu/pakietu.
Konieczna wcześniejsza rezerwacja zabiegów.
Tel: +48 728 417 964
E-mail: spa@zamek-gniew.pl
Pamiętaj, że do Spa czasem trzeba przejść na zewnątrz – bywa to uciążliwe w chłodniejsze dni.
Comments